Дурласан болохоор явлаа янаг минь

Түүний бүх юм энгийн, бүүр харц нь хүртэл...

          Яг ийм хаврын өдөр түүнийгээ анх удаагаа харсан. Замын турш нэр усаа мэдэлцээд хорвоогийн түмэн зүйлсийг ярилцахад нь би түүнийг сонсохоос илүү дараагийнхаа ажлын талаар төлөвлөж явлаа.  Буудалдаа байрласан дулаахан орой хүчээр тэврээд уруул дээр үнсээгүй бол тэр хэзээ ч миний нүдэнд өртөхөөргүй байсан биз. Холын замдаа аяншиж ядарсан ч ширээгээ тойроод чемоданыхаа ганцыг задлаад инээж, наргисаар нэлээд халамцжээ. Орон даяар явагдаж буй улсын ажлыг хийхээр 10 хоногоор томилолттой гарсан тэр өдөр би түүнийг харсан юм. Халамцуухан өрөөнөөс гараад хаврын зөөлхөн салхинд зогсохдоо хязгааргүй ертөнцөөр дураараа дүүлэн нисээд, хэнд ч хэлмээргүй сайхан үгсийг тэнд урсгамаар, шүдлэн говийн элсэн талд зүгээр л өнхөрмөөр, хачин жаргалтай байх минь хатуу юм тогтоосных бизээ.  Хором ч гэсэн аз жаргалыг мэдрээд эргэж өрөөндөө орох гээд явж байтал тэр урдаас ирж яваа харагдсан. Буудлын нарийнхан коридороор зөрөх агшинд тэр намайг шууд тэвэрч аваад уруулыг минь шунаг гэгч үнссэн. Тиймээ, тэр үнсэлт үнэхээр сайхан, яг л хорвоогоор дүүлээд, элсэн дээр өнхөрсөн мэт сэтгэлийг минь бодит болгож тааламжтай мэдрэмж төрүүлсэн ч танихгүй эрэгтэй, өөртөө итгэлтэй эмэгтэй хүний аашаар түүнийг цааш нь түлхчихээд өрөөндөө орсонсон. Тэр тохиолдлоор биднийг хүргэж өгөх санамсаргүй ажилд томилогдсоноо учирлаж төөрч будилж ирсэн энгийн гэхэд дэндүү энгийн эр хүн байлаа. Түүнд дурлах нэгээхэн бээр зүйл үгүй...

           Тэр угаас биднийг хүргэж өгөөд буцах зорилготой байсан учраас маргааш өглөө болоход явах тийшээгээ хандав. Гэвч явах гэж яарсангүй. Учир нь тэр намайг ямар хүмүүстэй хамтарч цааш явахыг харахыг хүссэн бололтой. Угаас бид багийн дарга, жолооч, судлаач гэсэн бүрэлдэхүүнтэйгээр сумын багуудаа хуваан авч, тэртээ уулын өвөрт байгаа бүх малчдаар явах зорилготой байсан билээ. Тэгэхээр би огт танихгүй хоёр эрэгтэй хүнтэй бүхэл бүтэн 10 хоног хөдөөгүүр тэнэнэ гэсэн үг. Түүнд намайг харамлах сэтгэл төрсөн нь илт.. Урд шөнө тэр миний өвөрт хэвтэж байлаа. Түүний хүсэл тачаалыг тэр үедээ гадны нөлөөгөөр ямартаа ч зогсоож чадсан. Түүний чөргөр атал хүчит гарын доороос салах бараг бүхэл биеэрээ эзэмдүүлэхэд саад үгүй болсон байсансан. Хэдий хуял тачаалдаа автсан ч хүний дэргэд үүлэн борооны ажил хийнэ гэдэг өөрөө байж боломгүй асуудал байсан юм. Тэр надад "надаас зугтааж буй хүнийг заавал өөрийн болгодог" гэж хэлсэн..... Тэр надаас утсыг минь асуугаагүй, харин замын хуудас дээрээ бидний бүгдийнх нь утсыг бичүүлж авсан...

            Түүнийг би аль хэдийн мартжээ. Завгүй явсан томилолт ард хоцорч, хавар, зун, намар өнгөрсөн байлаа.  Гэхдээ түүнтэй дахиад хэзээ дахин таарснаа санахгүй байх чинь, мянга хичээгээд бодолд ороогүй тэр өдрийг санахгүй байгаа ч түүнийг мэдэрсэн мэдрэмжийг мартаагүй нь сонин. Тэр надад сэтгэгдэл төрүүлж чадсан юм.
           Түүний жаргал мэдрүүлдэг эхлэл заавал дарс, пиво, заримдаа бүүр архи байдаг байлаа. Бид ихэнхдээ пиво сонгож шимэн уунгаа бүх л зүйлсийн талаар ярилцдаг байв. Заримдаа зөвхөн тэр, эсвэл би ярьчихдаг байсан нь гайхам. Тэр ихэнхдээ миний яриаг тасалдуулан хүч түрэмгийлэн намайг эзэмддэг. Надад энэ нь таалагддаг. Санаачлагатай, зоригтой эрэгтэйд би юугаа ч өгсөн бэлэн. Угаас тийм байсаар ирсэн...
           Зарим талаар тэр миний хэзээ ч үзээгүй тийм л аргыг сонгож, хэзээ ч ханаж чаддаггүй арслан барс шиг аяглах, хөдлөх, тачаадах гээд бидэн хоёр хорвоогийн жаргалыг хүссэнээрээ эдэлдэг байсан. Олон, олон гэрэлт сар бидэн хоёрын амраглалын гэрч болсон доо.
            Амьдрал сонин юм шүү. Хүн гэдэг амьтан хаанаас ч, ямар ч орчинд өөрөө л хүсвэл жаргалыг мэдэрч болдог бололтой. Түүний надад үлдээсэн олон дурсамжаас нэгийг санахад хөхөөн дуунаар сэрсэн тэр шөнийн халуун янаглал байсан. Хоромын төдийд майхан бариад л хорвоогийн жаргалыг голын харгиагаар түрлэг нэмээд, хаа нэгтэй адуу үүрсэх чимээтэй зэрэгцэн янаглах, гийнах тэр байгалийн сайханд өөрсдийнхөөрөө бие биедээ уусах агшныг бодохууяа сэрэл мэдрэмж ахин дахин төрөх юм.. Ай хорвоо гэж...
              Бүх зүйл эхэлдэг бас дуусдаг. Энэ угаас амьдралын тойрог.  Түүнээс явах цаг иржээ дурлалт залуу минь. Чамайгаа би эхнэрт чинь үлдээгээд явахаар шийдлээ. Тэр надад "Би чиний үүрдийн нууц амраг чинь байя" гэж хэлсэн. Гэхдээ үүрд гэдэг үг өөрөө үүрд бишийн нотолгоо шүү дээ. Би түүний халуун янаглалаас явмааргүй байна. Гэвч би заавал чамайг орхих ёстой. Шууд ингээд явчихаж чадахгүй болохоороо энд чамайг тамгалаж үлдээлээ. Дахин уулзахгүйгээ баталж үүнийг чамд уншуулна. Тэр үед чи намайг сүүлчийн удаа өөрийнхөөрөө эзэмдэж, хайрлан жаргаарай амраг минь...
                Би чамд дурлаж эхэлж байх шиг... Дурласан болохоор явлаа янаг минь....
Амьдрал ийм энгийн, би бүүр ч энгийн... 

Чамд хүрэх миний сэтгэл нэгэн цагт өнгөрснөөс өнөөдөрт ирэх болно. Хайртай дүүгээ хамгийн сайн сайхан явуулахын тулд олон алдааг хийсэн байж мэдэх юм. Чамаас би уучлалт гуйхгүй ээ.
Энэ л орчлонгийн тоосыг хөдөлгөж яваа дүү минь бурхнаас илгээсэн үүргийнхээ дагуу бидний дунд мэндлээ байлгүй.

Тэмдэглэлийн дэвтэр

...Тэмдэглэлийн дэвтэр гэснээс тэртээд одсон нэгэн дурсамж санаанд буугаад хэд хоног бодогдов.Тэр нэгэн саруулхан шөнө унтахаасаа өмнө маргааш босоод бичээд үлдээчихье гэж бодоод унтсан биш санаа минь амрах шинж алга. Ер нь ямар нэг юм хийе гэвэл унтахаасаа өмнө бодчихвол яаж ийгээд хийгээд байх юм биш юм биш үү.

Олон юм нуршаад яахав эхлэе дээ. Тэр нэгэн дунд ангийн шавилхан цагаан охин байхдаа тэмдэглэлийн дэвтэр дээр элдэв юм бичих сонирхол ид төрөөд байсан үе л дээ. Жинхэнэ өсвөр насны охины өрвөлзсөн сэтгэлээр хайрын дуу шүлэг, хун мун, элдэв шалдав зүйлийг эрээчинхэн өөрийнхөө сэтгэлийг баясгаж цагийг өнгөрөөх болсон юм.

Тэр явдал хавар өнгөрч байсан л болов уу гадаа ямартаа ч дулаахан цамцтайгаа явдаг болсон үе байсан юм. Ганц дотны найз маань надад дэвтэр бэлэглэлүү, эсвэл худалдаж авсан билүү, хоёулаа л шинэ дэвтэртэй болсон юм даг. Тэгээд хийх юмаа олж ядсан бидэн хоёр нь зэрэгцэж сууж байгаад ангийнхаа хүүхдүүдийг эрэгтэй эмэгтэй ялгахгүй бүгдийг нь толгой холбож муулж бичсэн юм даг. Тэрүүхэн тэндээ бас баясаад их л зугаатай тэмдэглэж үлдээсэн юм. Тэгээд тэр нэгэн хар өдөр яагаад тэр дэвтрээ сургууль руу авч явах бодол төрсөн юм байгаан? жижигхэн хар цүнхээ гайхуулах гэж байсан юм байна ш дээ нээрээ, тэгээд ч тэр цүнхэнд тэр тэмдэглэлийн дэвтрээс өөр юу ч багтахгүй л дээ, гайтай ганган цүнх...

Өө тэгээд нуруунаасаа салгахгүй үүрээд л, хүүхэд бүрийн анхаарлыг татаад додигор амьтан маасайгаад явж өгсөөн. Тэгээд биеийн тамир ор луу, яалаа тэр цүнхээ нэг анзаарсан байхгүй хаачсан бүү мэд. Ингээд миний хар дарсан тэр нэгэн өдрийн өрнөл хэсэг тэнд өрнөсөн юм даа.

Хичээлээсээ тарахдаа би жижиг цүнхгүйгээр харисан юм даг. Хүүхэд насны гэгээн цайлган зангаараа бүгдийг гээгээд юу ч саналгүй инээд алдаад буцаж сургуульдаа очихдоо ангийнханы харц огцом, ширүүн болсныг анзаарлаа. Яасын бүү мэд!!!

Тэгээд миний ард суудаг дотны нэг найз маань гомдолтойгоор надад уурлахад дэвтэр дээрээ юу гэж бичсэнээ санасан байдаг юм. Өө хөх тэнгэр минь тэр гайтай ганган цүнх хаашаа орчихвоо?. Чиний дэвтрийг манай ангийнхан бүгдээрээ тойрч зогсож байгаад уншсан. Эгоо та хоёр бичсэн юм уу? та хоёроос бусад бүх хүүхдийг муулсан байна лээ гэх нь тэр... Өө дөш

Хэн миний цүнхийг авсан бэ гээд асуусан муу хип хоп Зоригоо, чи муу хүний юманд дураараа хүрдэг хэн бэ? гээд хайгаад тэр өдөр олоогүй. Ингээд миний ангийнхан дундах нэр хүнд шалаар нэг унасан юм даа. Тэр явдлаас хойш надад насан туршаа дургүй болсон хүүхэд ч байдаг юм, насан туршаа нь хаашаа юм дээ гэхдээ л дургүй хүүхэд бий бий. Бусад хүүхдүүд юу гэснийг санадаггүй юм, юун тэднийг сонсох чихэн дээр харанга дэлдсэн юм шиг таг дүлий хүн шиг болж билээ. Эгоод нөлөөлсөн ч юм үү үгүй юмуу бүү мэд, тэр үеийн бараан хэсгийг шууд мартах гэсэн командаар мартсан даа, гэвчиг өсвөр насны сэтгэл хөөрлийн тэр нэгэн дурсамж харин мартагддаггүй бололтой, юу хэлж байсан би юу гэж хариулж байснаа санадаггүй ч муухай зүйл хийснээ л хамгийн тод санадаг юм.

Харин тэр их дарамтаас би төвөггүйхэн салсан юм. Хип хоп Зоригоо руу богинохон мөртөө нэлээд хатуу үгтэй захиа бичээд үеэлээрээ дамжуулсан юм. Магадгүй тааралдаад хэрэлдсэнээс хамаагүй үр дүнтэй арга болсон юм даа. Би ч хэрэлдэж чадахгүй харин ч уйлаад булайгаа дэлгэх байсан байх өө. Ямартай ч манай үеэл чи ямар аймар захиа бичдэг юм бэ гээд инээж байсан нь нүдэнд одоо ч харагддаг юм. Маргааш нь нэг цаас нисээд миний урд буулаа. Хайрын захиа ч ингэж авч байгаагүй хүн гайхаад л харсан чинь УУЧЛААРАЙ гэсэн үг байлаа. Эргээд харсан Зоригоо, бидний үед бас уучлал гуйх чадвартай  хүүхдүүд олон байжээ, надаас бусад нь кк. Би угаас урд орой нь захиа бичиж байхдаа хамаг бухимдлаа гаргаад биччихсэн байсан болохоор тэгж бичихэд нь бараг хайр хүрч билээ. Тиймээ би ангийнханаасаа хэнээс нь ч уучлалт гуйгаагүй л дээ. Гэхдээ тэр үед бодогдож байсан бодол гэвэл өөрийгөө бас холбоод бичдэг байжээ гэж кк. Гэнэн хүүхэд насны тэр явдал надад амьдралын минь турш мөрдөх үндсэн зарчмуудын нэг болсон юм даа. Харин ч эрт мэдсэн дээ, Зоригоо миний дэвтрийг хулгайлсанд, дотно найз минь гомдонгуй уурласанд, чамайг нэг алгадчих юмсан гэсэн ангийн охинд одоо бол би баярладаг. Манай ангийнханы тэр бухимдал хүүхэд настайгаа хамт, бараг заримд нь огтоос болоогүй, ой тоонд нь орохооргүй дурсамж болоо байлгүй. Ид залуу нас, ажил амьдралын аль нэг дээр болсон бол хэзээ ч арилахааргүй толбо үлдэх байсан бизээ. Энэ цагаас хойш би гэдэг хүн надад л муу зүйл хийж гомдоогоогүй бол хүмүүсийг муулж, хов базахаан байж, хов базаж байгаа хүмүүсийн яриан дунд орохгүйгээр чимээгүй сонсож, түүнийг цааш тараахгүй байж чадах чадварт бүрэн утгаараа суралцсан байдаг юм.

Энэ чадвар бол орчин үед газраас эрдэнэ олсон лугаа адил үнэт чанар билээ. 

Тэгээд тэмдэглэлийн дэвтрийг минь яасан бэ гэж үү? Тэд нар тойрч зогсож байгаад бүгдээрээ шатаасан гэсээн, хэрвээ тэд надад бүтнээр нь өгсөн бол өдгөө хамгийн дурсамжтай дурсгал болох байсан нь дамжиггүй. Хамгийн гол нь Эгоо бид хоёрын бичсэн тэр мөртүүд бол яах аргагүй үнэн үгс байсан нь дамжиггүй, бид хүүхэд байсан юм шүү дээ тэгэхэд...

Тэр цагаас хойш хүн муулахаа больсон ч тэмдэглэлийн дэвтэр дээр бичих сэдэл минь хэзээ ч унтраагүй юм. Угаас миний сэтгэгдэл хаана ч бөхөхгүй галын дөл болон тэхэд л үлдсэн юм даа. Олон олон тэмдэглэлийн дэвтрийн минь нэгэн хэлтэрхий блог минь чи юм шүү дээ.

2019 он